Το όραμα για την δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης σταθερότητας, αλληλεγγύης και οικονομικής ευημερίας, που αναδύθηκε τα
τελευταία χρόνια ως αντίπαλο δέος του Αμερικανικού ονείρου, δημιουργεί , πλέον, ερωτηματικά σε πολλούς που με ελπίδα και ενθουσιασμό κάποτε πίστεψαν σε αυτό.
από τον Γιάννη Βουτσαδάκη
Η νέα Ευρωπαϊκή Ένωση
Η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσα σε ένα ασταθές παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον που φανέρωσε τις ανεπάρκειες της και τις διαφορές μεταξύ των κρατών μελών της, προσπαθεί σήμερα να ξεπεράσει την κρίση χρέους των χωρών του Νότου λαμβάνοντας αποφάσεις και μέτρα που αλλάζουν δραστικά το τοπίο και την ζωή των πολιτών της. Ανάμεσα σ αυτά κυριαρχούν τα πακέτα διάσωσης δισεκατομμυρίων ευρώ για την Ελλάδα την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, συνοδευμένα πάντα, με προγράμματα αυστηρής λιτότητας που εφαρμόζει και η Ισπανία με την η Ιταλία, για την άμεση μείωση των τεραστίων ελλειμμάτων τους και την σταθεροποίηση του χρέους τους σε βιώσιμα επίπεδα. Επιβάλλονται μεταρρυθμίσεις και μειώσεις των πραγματικών εισοδημάτων για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, αλλά και νέοι κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας και οικονομικής διακυβέρνησης, ώστε να αποφευχθεί η πιθανότητα να βρεθεί η ευρωζώνη στο μέλλον στην δίνη μιας παρόμοιας κρίσης.
Είναι γεγονός ότι η μεγαλύτερη οικονομική κρίση που έχει ζήσει η Ευρώπη μετά το 1930 διαμορφώνει την νέα Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπό την καθοδήγηση και την επίβλεψη της Γερμανίας δημιουργούνται τα σταθερά θεμέλια και θέτονται αυστηροί κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας που θα οδηγήσουν μακροπρόθεσμα σε μια βιώσιμη ανάπτυξη και στην Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Όπως δηλώνουν και οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και των Ευρωπαϊκών κυβερνήσεων όλες αυτές οι αλλαγές που έχουν τροχοδρομηθεί είναι απαραίτητες και προς το συμφέρον της ευρωζώνης.
Το σταυροδρόμι του Νότου
Οι πολίτες του Ευρωπαϊκού Νότου, όμως, βυθίζονται σε απόγνωση, καθώς οι κυβερνήσεις τους εφαρμόζουν τις απαραίτητες εκείνες μεταρρυθμίσεις και τα προγράμματα λιτότητας, ώστε να πετύχουν το συντομότερο την δημοσιονομική εξυγίανση τους και να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη των αγορών.
Αντιμέτωποι με την ύφεση, τα υψηλά ποσοστά ανεργίας, τη συνεχή μείωση αποδοχών και φορτωμένοι με χρέη από την εποχή της ευδαιμονίας, οι πολίτες υπομένουν με μια αίσθηση ενοχής, τις περικοπές των δημοσιών δαπανών και της αύξησης φορών που επιβάλλονται για να πιαστούν οι δημοσιονομική στόχοι που θα μειώσουν τα ελλείμματα των χωρών τους.
Η ύφεση όμως μετακινεί αυτούς τους στόχους προς τα πίσω με αποτέλεσμα να απαιτούνται ακόμη περισσότερα μέτρα, τα οποία που τροφοδοτούν την ύφεση περισσότερο, οδηγώντας σε αδιέξοδο περισσότερο πληθυσμό.
Πιο συγκεκριμένα, η Ελληνική οικονομία από το 2008 έχει συρρικνωθεί κατά 13%. Σύμφωνα, δε, με τις εκτιμήσεις του κεντρικού τραπεζίτη κ. Προβόπουλου για το 2012 η οικονομία αναμένεται να συρρικνωθεί ακόμα περισσότερο κατά 5% και η ανεργία να φτάσει το 19%. Η αναγγελία των νέων μέτρων για την εξοικονόμηση 14 δις. ευρώ έχει τοποθετηθεί για τον Ιούνιο.
Σε ύφεση εκτιμάται ότι θα βρίσκονται το 2012 και η Ιταλία με την Πορτογαλία, ενώ τα στοιχεία που δημοσιεύονται δείχνουν είδη υστέρηση εσόδων και απόκλιση από τους δημοσιονομικούς τους στόχους.
Ισπανία, ο πρωταγωνιστής του 2012
Εάν όμως η Ελλάδα αποτελούσε μέχρι πρόσφατα την απειλή του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, ο μεγάλος πρωταγωνιστής για το 2012 φαίνεται ότι θα είναι η Ισπανία, μια οικονομία 4 φόρες μεγαλύτερη από την Ελλάδα.
Η Ισπανική οικονομία το 2012 εκτιμάται ότι θα συρρικνωθεί για τρίτη φορά μέσα στα τελευταία τέσσερα χρόνια κατά 1.8%. Η ανεργία βρίσκεται ήδη πάνω από 24% ενώ μεταξύ των νέων ξεπερνάει το 50%. Οι τιμές στην αγορά ακινήτων, η άλλοτε κινητήριος δύναμη της Ισπανικής οικονομίας έχουν υποχωρήσει κατά 15-20% στέλνοντας το ποσοστό των μη εξυπηρετήσιμων στεγαστικών δανείων στο υψηλότερο σημείο των τελευταίων 18 ετών. Οι εκτιμήσεις των αναλυτών για την Ισπανική κτηματαγορά είναι ότι οι τιμές θα μειωθούν ακόμη κατά 20% ενώ για της Ισπανικές τράπεζες θεωρούν ότι μέσα στους επόμενους 6 μήνες θα χρειαστεί να ζητήσουν διάσωση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για να καλύψουν τις ζημιές δισεκατομμυρίων ευρώ από την κατάρρευση της αγοράς ακινήτων.
Και ενώ οι αντοχές της Ισπανικής οικονομίας φαίνεται ότι εξαντλούνται η κυβέρνηση της, έχοντας χάσει τους στόχους για την μείωση του ελλείμματος το 2011, ανακοίνωσε πρόσφατα το πιο αυστηρό πρόγραμμα λιτότητας που έχει εφαρμοστεί ποτέ στην χώρα, με αύξησης φόρων και περικοπές δαπανών ώστε να επιτευχθεί η μείωση του ελλείμματος κατά 36 δις ευρώ.
Οι αγορές που κατά κανόνα καλωσορίζουν τέτοιες αυστηρές πολιτικές συμμαζέματος των δημόσιων οικονομικών στις χώρες που δανείζουν. αντέδρασαν δυσμενώς ανεβάζοντας το κόστος δανεισμού για την Ισπανία πάνω από το 6%, σημείο που αποτελεί προθάλαμο ανησυχητικών εξελίξεων.
Εάν το κόστος δανεισμού για την Ισπανία αυξηθεί περισσότερο, η χώρα θα αναγκαστεί να ακολουθήσει τον δρόμο της Ελλάδας. Αρκετοί είναι οι οικονομολόγοι, όμως, που υποστηρίζουν πως οι επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία, θα θυμίζουν αυτές της Ισπανικής πανδημίας γρίπης του 1918-19 που σκότωσε το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Σύμφωνα με τον Alastair Newton της επενδυτικής τράπεζας Nomura
«Η Ισπανία ήταν η χώρα που από την αρχή της κρίσης αποτελούσε την σοβαρή πηγή ανησυχίας για της αγορές. Να ‘μαστε λοιπόν 2 χρόνια μετά, μπροστά σε μια πραγματική πυριτιδαποθήκη!
Όμως ο αληθινός φόβος σήμερα των αγορών δεν είναι ότι η Ισπανία θα χάσει τα νούμερα των δημοσιονομικών της στόχων, αλλά ότι προσπαθώντας να κάνει ότι πρέπει να γίνει για να μείωση το έλλειμμα της, θα βυθιστεί τελικά σε βαθιά και μακρά ύφεση με συνέπεια να χτυπηθεί από επικίνδυνες κοινωνικές αναταραχές.»
Το όνειρο που γίνεται εφιάλτης
Είναι φανερό ότι η πολιτική της λιτότητα στην Ισπανία έχει αποτύχει να πετύχει τους σκοπούς της. Αδυνατεί να βελτιώσει τα δημόσια οικονομικά της και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των αγορών. Το ίδιο έχει συμβεί και στις υπόλοιπες χώρες του Νότου οι οποίες έχουν μπει σε μια τροχιά που τις οδηγεί σε οικονομικό μεσαίωνα.
Για τις κυβερνήσεις της Ισπανίας της Ελλάδας της Ιταλία και της Πορτογαλίας είναι πια δύσκολο να πετύχουν την δημοσιονομική τους εξυγείανση λαμβάνοντας συνεχώς μέτρα που σκοτώνουν την ανάπτυξη, αυξάνουν την ανεργία και οδηγούν σε σοβαρές, απρόβλεπτων διαστάσεων, κοινωνικές αναταραχές.
Είναι αλήθεια ότι η πολιτική της αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας που επέβαλε η Γερμανία στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να προστατέψει στο μέλλον την Ευρώπη από μια κρίση, όμως είναι φανερό ότι δεν μπορεί να την βοηθήσει να ξεπεράσει την σημερινή.
Αντιθέτως με την πίεση που ασκείται από τις Βρυξέλλες για την άμεση και πιστή εφαρμογή των μέτρων λιτότητας την στιγμή που η οικονομική δραστηριότητα σε όλες τις χώρες μειώνεται ραγδαία, φαίνεται να τροφοδοτείται αχόρταγα η κρίση και να μεταμορφώνει το ευρωπαϊκό όνειρο σε εφιάλτη.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου